COUNT: Verpleegkundig innovator slaat brug tussen technologie en zorg
Technologie en de zorg zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Toch vindt slechts 30 procent van de nieuwe, voor de zorg ontwikkelde technologie de weg naar de afdeling. Belangrijkste oorzaak: het gebrek aan samenwerking tussen de ontwikkelaar en de eindgebruikers, waardoor de technologie niet aansluit bij de wensen en behoeften van die eindgebruikers: het zorgpersoneel. Project COUNT onderzocht hoe innovaties wél succesvol kunnen worden geïntroduceerd op de verpleegafdeling. “In de loop van het onderzoek kwamen we erachter dat er één vraag telkens weer komt boven drijven: hoe kunnen we verpleegkundigen een vaste plaats geven in het innovatieproces? Dit is uiteindelijk de kern van ons project gebleken”, vertelt Anita Cremers, lector Co-Design.
Het onderzoeksproces: sprints met verpleegkundigen
Het project bestond uit drie fases. De eerste oriënterende fase richtte zich op de knelpunten op de zorgafdeling die de werkdruk verhogen. “Om de knelpunten goed in beeld te krijgen, hebben we in totaal 21 verpleegkundige journey’s in kaart gebracht door steeds twee studenten, één vanuit verpleegkunde en één vanuit techniek of design, mee te laten lopen met dag-, avond en nachtdiensten op zeven verschillende afdelingen”, zegt Anita. Na deze oriënterende fase gingen de onderzoekers direct aan de slag met oplossingsrichtingen om de werkdruk bij verpleegkundigen te verlagen. In de laatste en derde fase heeft het onderzoeksteam samen met de verpleegkundigen de oplossingen en oplossingsrichtingen concreet gemaakt en getoetst door middel van twee sprint-sessies, één in het UMC Utrecht en één in het St. Antonius Ziekenhuis. “Het was ontzettend waardevol om de opbrengsten van de tweede fase samen met de verpleegkundigen in de sprintsessies te kunnen concretiseren. Wat ons opviel, is dat het belangrijk is om de verpleegkundigen op hun werkplek te betrekken. Gelukkig kreeg ons onderzoekteam bij beide ziekenhuizen hiervoor de ruimte op de afdelingen. Zo konden ze op eigen gelegenheid aansluiten en door die vrijheid voelden ze zich betrokken zij het onderzoek”, zegt onderzoeker Thijs van Houwelingen.
Verpleegkundig innovator doet intrede
“Al in de eerste onderzoeksfase werd duidelijk dat er vrij weinig communicatie is tussen de technische disciplines en de zorg. Terwijl het juist de verpleegkundigen zijn die met praktische ideeën komen voor problemen waar ze op de afdeling tegen aan lopen. Maar hoe breng je die ideeën verder tot een oplossing?” Tijd om de twee disciplines bij elkaar te brengen. Zo ook bij de HU, met de samenwerking tussen de lectoraten Co-Design en Technologie voor Zorginnovaties, twee belangrijke partners uit de beroepspraktijk van het UMC Utrecht en het St. Antonius Ziekenhuis.
Gaandeweg heeft het project veel oplossingen en aanpassingen opgeleverd, maar het meest bijzondere is misschien wel de introductie van de Verpleegkundig innovator.
“Vanuit een sprint in het St. Antonius kwamen we erachter dat er op de afdeling behoefte is aan een verbindende factor tussen de verpleegkundigen en technische afdelingen als er een verbeteridee wordt geopperd. Veel verpleegkundigen hebben de tijd of interesse niet om hier zelf mee aan de slag te gaan, waardoor implementatie vaak niet tot stand komt. Zo ontstond er het idee voor een nieuwe rol, de verpleegkundig innovator. Hiervoor werd tijdens de sprint in het St. Antonius een fictieve functieomschrijving ontwikkeld en op de laatste dag gepresenteerd. De plannen voor deze rol werden met beide ziekenhuizen gedeeld. Inmiddels is in het UMC Utrecht nu daadwerkelijk een innovatie-verpleegkundige aangesteld. En ook bij het St. Antonius is een plan in gang gezet om meerdere verpleegkundigen zo’n rol te geven”, zegt onderzoeker Thijs van Houwelingen.
Andere onderzoeksopbrengsten
Het onderzoek heeft veel procesverbeteringen en praktische oplossingen opgeleverd. De praktisch ingestoken sprint bij het UMC Utrecht richtte zich op de vindbaarheid van materialen en apparatuur, in dit geval rollators, middels track & trace technologie. Bij het St. Antonius werd de sprint gebruikt om verbeterideeën van verpleegkundig personeel een plek te geven waarbij de praktische uitrol ervan zou worden bevorderd. Zo is er vanuit deze sprint een kaartenset ontwikkeld met methoden en technieken voor het betrekken van verpleegkundigen in alle fasen van het ontwerpproces.
