Virtual Reality gebruiken in de klas is een mooie belofte voor het onderwijs. VR biedt je de mogelijkheid om vaardigheden te oefenen in een veilige omgeving en op een gepersonaliseerde manier. Het VR-lab heeft, in samenwerking met het bedrijfsleven, een aantal VR-tools ontwikkeld, onderzoekt de effecten van deze tool in het onderwijs en implementeert VR in het curriculum van de (leraren)opleiding.

Om deze innovaties zo effectief mogelijk in het onderwijs te kunnen implementeren, voert het lab onderzoek uit naar de impact van onderwijskundige ontwerpprincipes op de ontwikkeling van de competenties presenteren en gespreksvoering in deze VR-omgevingen. De resultaten worden gebruikt om mobiele, gepersonaliseerde leeromgevingen in VR te optimaliseren en te implementeren in het onderwijs. De VR-app ‘Gesprekstrainer’ is een online leeromgeving waarin studenten leren hoe zij een slechtnieuwsgesprek kunnen voeren. Met behulp van de VR-app ‘Leren presenteren’, kunnen studenten en docenten presentatievaardigheden ontwikkelen. De AI-gedreven app ‘Honest Mirror’ screent houdingen en gebaren die je maakt terwijl je aan het presenteren bent. Al deze VR toepassingen geven de student direct feedback op het voeren van een gesprek, het geven van een presentatie of de gebaren die gemaakt worden. Iedereen kan met de app in eigen tempo en zo vaak als wenselijk oefenen.

Gesprekken voeren

Op een goede manier een slechtnieuwsgesprek voeren vraagt oefening. De VR-app ‘Gesprekstrainer’ helpt je door het gesprek heen, geeft aanwijzingen wat je op welk moment in het gesprek moet zeggen en hoe je kunt reageren op je gesprekspartner. Je voert het gesprek in de ruimte die past bij de situatie: een leslokaal of een behandelkamer; met een leerling of een patiënt. Bovendien krijg je direct feedback op je acties in het gesprek: alles ontwikkelgericht. Deze omgeving is ontwikkeld voor de lerarenopleiding (leraar-leerling gesprek) én voor de zorg (fysiotherapeut-patiënt gesprek). Dit project is een mooi voorbeeld van samenwerking tussen de lerarenopleidingen (aanjager en trekker), lectoraat Betekenisvol Digitaal Innoveren en lectoraat Communicatie in Digitale Transitie en een externe partner (software). Docenten van de lerarenopleiding, docenten van de fysiotherapieopleiding en professionals uit de beroepspraktijk hebben de tool in samenwerking met onderzoekers ontwikkeld.

Leren presenteren

De software van de VR-app ‘Leren Presenteren’ geeft je de mogelijkheid om een presentatie te oefenen voor een virtueel publiek in verschillende settingen. Daarbij worden onder andere oogbewegingen, het stemvolume, spreeksnelheid en veel gebruikte woorden tijdens je presentatie gemonitord, waar vervolgens geautomatiseerde feedback op gegeven wordt met feedbackberichten. Dit gebeurt op een gepersonaliseerde manier, zodat je met meer zelfvertrouwen voor een groep staat. Het is zelfs mogelijk tijdens de presentatie feedback en verbetersuggesties te krijgen. Per onderdeel zijn er video’s en oefeningen. In het onderdeel ‘creëer een pitch’ komen alle geleerde vaardigheden samen in een presentatie. Deze presentatie kan geoefend worden in een ruimte naar keuze: een theaterzaal, een televisiestudio of een elevator pitch. Het kan allemaal. 

Bewegingsapp

De ‘Honest Mirror’ is een AI-gedreven app die studenten automatische feedback geeft op effectieve en ineffectieve houdingen en gebaren tijdens presentaties. Studenten installeren de app op hun telefoon en nemen hun oefenpresentatie op. Vervolgens analyseert de app hun bewegingen en geeft hen automatische feedback terug die voldoet aan feedbackregels uit de literatuur zoals feedback, feed-up en feed-forward. Een voordeel is dat studenten het oefenen van effectieve houdingen en ondersteunende gebaren tijd- en plaatsonafhankelijk kunnen trainen zonder additionele, specialistische apparatuur. Vandaar dat deze applicatie voldoet aan ontwerpcriteria zoals mobiliteit en schaalbaarheid. De app kan ook gekoppeld worden aan het eerder ontwikkelde VR-systeem ‘Presenteren met impact’ en wordt getest in modules waarin het aanleren van communicatieve vaardigheden centraal staat. 

Toepassing in het onderwijs

In de masteropleiding tot Leraar Nederlands heeft VR een plek gekregen in het vak Mondelinge Taalvaardigheid. Hierbij ligt de nadruk op het kennismaken met de VR-tool voor de eigen praktijk. Studenten gebruiken hun eigen smartphone en lenen bij de bibliotheek een inzetbril om zo zelfstandig aan de slag te kunnen. Zij onderzoeken wat de applicatie voor hun eigen onderwijs kan betekenen. In de bacheloropleidingen en in het honourstraject ‘Debatteren' wordt VR ingezet als didactische tool. De studenten gaan dan aan de slag met het verbeteren van hun eigen presentatievaardigheden. De tools worden naar verwachting komend jaar ingezet in het onderwijs.

Bezoekadres

Instituut Archimedes (6e en 7e etage), Padualaan 97, 3584 CH, Utrecht

Contact en onderzoekers

VR-Gesprekken: inge.blauw@hu.nl
VR-presenteren: stan.vanginkel@hu.nl, bo.sichterman@hu.nl
VR-bewegingen: stan.vanginkel@hu.nl

Wil je samenwerken of heb je een vraag?

VR-Lab